Popularność umów o dzieło sprawia, że budzą one duże zainteresowanie podczas kontroli ZUS. Na pytanie, czy inspektor ZUS, w protokole z kontroli, powinien uzasadniać, dlaczego uważa umowę o dzieło za niezgodną z przepisami, odpowiada Paulina Zawadzka-Filipczyk, ekspert Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.
Pytanie:
U podatnika (płatnika składek) przeprowadzona został kontrola z ZUS. Inspektor w protokole z kontroli wskazał, że z kontrolowanych było 9 osób, z którymi płatnik zawierał umowy o dzieło, gdzie w przypadku 8 osób, umowy te było zgodne z obowiązującymi przepisami, a w przypadku jednej osoby umowa nie spełniała wymogów w art. 627 Kodeksu cywilnego.
Czy inspektor ZUS, w protokole z kontroli, nie powinien zgodnie z art. 91 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, wskazać, jakie jego zdaniem argumenty przemawiają za tym, że płatnik naruszył art. 627 Kodeksu cywilnego?
Uzasadnienie
Zacytowany zapis protokołu kontroli ZUS faktycznie wydaje się być dość lakoniczny. Pracodawca ma prawo skorzystać z prawa do złożenia w terminie 14 dni od daty otrzymania protokołu pisemnych zastrzeżeń do jego ustaleń.
Zasady przeprowadzania kontroli wykonywania zadań i obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych przez płatników składek przeprowadzanych przez inspektorów ZUS reguluje art. 86 i nast. ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – dalej u.s.u.s. Jak wynika z art. 91 ust. 1 u.s.u.s. ustalenia kontroli opisuje się w protokole kontroli, który powinien zawierać:
– oznaczenie terytorialnej jednostki organizacyjnej Zakładu;
– oznaczenie kontrolowanego płatnika składek;
– oznaczenie inspektorów kontroli Zakładu wykonujących kontrolę;
– określenie zakresu kontroli;
– czas trwania kontroli z określeniem daty wszczęcia i zakończenia kontroli oraz z wymienieniem dni przerwy w kontroli;
– opis dokonanych ustaleń z podaniem podstaw prawnych;
– przedstawienie dowodów;
– pouczenie o prawie złożenia zastrzeżeń;
– pieczęć i podpis inspektora kontroli Zakładu;
– informacje o wpisie do książki kontroli.
Jak zauważa się w doktrynie, “Protokół kontroli powinien zawierać fakty stwierdzone przez kontrolujących inspektorów Zakładu, dające podstawę do oceny działalności kontrolowanego płatnika składek w zakresie wykonywania obowiązków dotyczących ubezpieczeń społecznych (A. Nerka [w:] Karkowska D., Nerka A., Pozycja płatnika składek w ubezpieczeniu społecznym i zdrowotnym, ABC 2007, za wyd.: SIP LEX).
Mając na uwadze obligatoryjną treść protokołu kontroli ZUS uznać należy, że przytoczony zapis protokołu dotyczący zakwestionowania zawarcia umowy o dzieło faktycznie może zostać uznany za nazbyt lakoniczny, jeśli chodzi o wymóg zawarcia w protokole “opisu dokonanych ustaleń z podaniem podstaw prawnych” – gdyż nie wynika z niego w szczególności, w jakim zakresie konkretnie dana umowa nie spełniła wymogów z art. 627 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny. Nadto, obligatoryjną częścią protokołu kontroli powinno być przedstawienie dowodów – i ich ewentualny brak stanowi niewątpliwie uchybienie.
Zgodnie z art. 91 ust. 2 i 3 u.s.u.s. płatnik składek ma prawo w terminie 14 dni od daty otrzymania protokołu złożyć pisemne zastrzeżenia do jego ustaleń, wskazując równocześnie stosowne środki dowodowe. Inspektor kontroli Zakładu ma obowiązek rozpatrzyć zgłoszone zastrzeżenia i w razie potrzeby podjąć dodatkowe czynności kontrolne. O sposobie rozpatrzenia zastrzeżeń płatnika składek informuje się na piśmie.
źródło: http://www.kadry.abc.com.pl/narzedzia-i-materialy/pytania-i-odpowiedzi/podwazenie-umowy-o-dzielo-czy-inspektor-musi-je-uzasdniac,108523.html
